%0 Journal Article %T تراداستان و سفرِ تراداستانی: گونه ها و کاربست ها %J نقد و نظریه ادبی %I دانشگاه گیلان %Z 2476-7387 %A فرحبخش, علیرضا %D 2021 %\ 03/21/2021 %V 6 %N 1 %P 159-190 %! تراداستان و سفرِ تراداستانی: گونه ها و کاربست ها %K روایت %K شخصیت داستانی %K بینامتنیت %K ترامتنیت %K تراداستان و سفرِ تراداستانی %R 10.22124/naqd.2021.16719.2009 %X هدف جستارِ حاضر این است که برپایه چارچوب­های نظری پیرامون بینامتنیت، ترامتنیت و به­ویژه بیش‌متنیتِ ژنتی مفاهیم مرتبطِ تراداستان و سفرِ تراداستانی را معرفی و مصادیق آنها را در آثار روایی معرفی و تحلیل نماید. به بیان دیگر، هدف این پژوهشِ روایت­شناختی توصیف تراداستان و سفرِ تراداستانی و دسته­بندی انواع مختلف آن در ادبیات داستانی است. پرسش­های اصلی این مقاله عبارتند از: تراداستان و سفرِ تراداستانی شخصیت­ها چیست و انواع و گونه­های مختلف آن کدامند؟ تراداستان و سفرِ تراداستانی چگونه در ژانرهای کاربردپذیر، نظیر رمان، داستان کوتاه، اشعار روایی، نمایشنامه و فیلم مصداق پیدا می­کند؟ برای پاسخ به این پرسش­ها، این جستار با بهره­گیری از اصطلاحات مرتبط با ترامتنیت، به­خصوص بیش‌متنیت، و تکیه بر عناصر داستان، به‎ویژه شخصیت‌پردازی، به­عنوان مهم­ترین عنصر تراداستانی، مؤلفه­های تراداستان را در انواع مختلف آثار روایی بررسی می­کند. در این مقاله، سفرِ تراداستانی به سفرِ برون‌روایتی، شامل تراداستان برون‌روایتیِ دوسویه و یک‌سویه، و سفرِ درون‌روایتی، شامل سفر درون‌روایتی در داستان­های هم­تراز و ناتراز دسته­بندی شده‌است. یافته­های این پژوهش نشان می‌دهند که تراداستان، فرارویِ یک داستان از طریق سفرِ برون‌متنی یا درون‌متنیِ شخصیت یا شخصیت­های اصلی داستان است. به عبارت دیگر، هرگاه شخصیتی با تغییر یا بدون تغییرات ظاهری و رفتاری، وارد روایتی دیگر در همان اثر یا اثری پیشینه یا پسینه شود، کنش داستانی و معنای متن بسط می­یابد و بیش متنیت و فرارویِ متنی و روایتی حاصل می­گردد. سفرِ شخصیت­ها از زیرمتن به رومتن، از رومتن به زیرمتن، در میان داستان­های هم­تراز و درون‌متنی در یک اثر فراداستانی و چندپیرنگی و نیز در روایت­های درون‌متنی و ناتراز در داستان­های اصلی و فرعی یک اثر روایی همگی مصادیق و نمونه­هایی از تراداستان و سفرِ تراداستانی هستند. %U https://naqd.guilan.ac.ir/article_4551_8baf91a3a044ba89bf6080b83a29387e.pdf