TY - JOUR ID - 3643 TI - بازشناخت انتقادی تمایزهای کارکردی قصه پریان و اسطوره در رویکرد روان‌کاوی برونو بتلهایم JO - نقد و نظریه ادبی JA - NAQD LA - fa SN - 2476-7387 AU - صادقی منش, علی AU - علوی مقدم, مهیار AD - پژوهشگر پسادکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه حکیم سبزواری AD - دانشیار زبان و ادبیات دانشگاه حکیم سبزواری Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 4 IS - 1 SP - 141 EP - 158 KW - قصه پریان KW - اسطوره KW - برونو بتلهایم KW - نقد روان‌شناختی DO - 10.22124/naqd.2019.11274.1550 N2 - برونو بتلهایم، روان‌شناسی پسافرویدی است که سهم بسزایی در نقد ادبی-روان‌شناختی دارد وهمواره مورد توجه ناقدان ادبی و روان‌کاوانِ کودک بوده­است.کارکردهایی که وی برای قصه‌های پریان برمی­شمرد، زمینه تحقیقاتی گسترده‌ای در نقد ادبی گشوده است. در این پژوهش، نگارندگان، با مطالعه آثار بتلهایم، تمایزهای کارکردی قصه پریان و اسطوره در رویکرد روان‌کاوی وی را با رویکردی انتقادی مورد بررسی قرار داده‌ و در نهایت به دو دسته کلی از دیدگاه‌های وی دست یافته‌ا‌ند که در یک دسته، اندیشه‌های وی شامل شباهت‌ها و تمایزهای کارکردیِ بین قصه پریان و اسطوره جای دارد؛ از جمله مظهر انباشت تجربه جامعه بودنِ قصه پریان و داستانِ اسطوره‌ای، امید به پایان خوشایند، قطبی بودن شخصیت‌ها و اصل لذت در برابر اصل واقعیت در قصه پریان. در دسته دیگر، بتلهایم در تبیین‌ِ تمایزهای کارکردی میانِ قصه پریان و داستان اسطوره‌ای، دچارِ تناقض‌‌هایی ویژه شده است؛ مانند معنای زندگی و کارکرد ویژه قصه پریان در معنابخشی به زندگی، تأکید بر کارکرد درمانیِ قصه‌های پریان در دوران کهن و میان هندوها، تبیین کارکردِ قصه‌های پریان بر اساس الگوی سطوح شخصیت فروید و جایگاه قهرمان در قصه پریان و اسطوره. بازشناخت انتقادی این تمایزهای کارکردیِ گاه متناقض، موجب ارتقای دقت ناقدان ادبی پیرو وی در بهره‌گیری از اندیشه‌هایش می‌شود و نیز می­تواند روان‌کاوان پسافرویدی پیرو رویکرد بتلهایم را از خطاهای احتمالی باز دارد. UR - https://naqd.guilan.ac.ir/article_3643.html L1 - https://naqd.guilan.ac.ir/article_3643_acb569f409ca4dc628f398581dbbc70a.pdf ER -