تاریخ مفهومی؛ آشکارسازی نزاع‌های ایدئولوژیک و فهم معنای نوین از متن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری‌ علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشیار علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

«تاریخ مفهومی» نظریه و روشی به‌نسبت جدید است که متأثر از سنت فلسفه قاره‌ای و تاریخ‌گرایی نوین می‌باشد. این نظریه و روش با نقد تاریخ‌گرایی سنتی برای «مفهوم» جایگاه و نقش ویژه‌ای قائل بوده و بر آن است که با مطالعه، خلق، ‌تحول و تطور مفاهیم می‌توان به بازنمایی منازعات ایدئولوژیک در یک ساختار سیاسی پرداخت. تاریخ مفهومی ازآنجاکه به سرگذشت تاریخ می‌پردازد،‌ تاریخی،‌ و به این سبب که منازعات گفتمانی را میان نیروهای دخیل در رقابت‌های سیاسی آشکار می‌کند، به سیاست مرتبط می‌شود. در این نوشتار، تلاش می‌شود تا به جایگاه و نقش این نظریه در فلسفه قاره‌ای با تأکید بر آرای راینهارت کوزلک، ‌نامدارترین پژوهشگر این حوزه پرداخته  شود. کوزلک در پروژه فکری خود با عنوان تاریخ مفاهیم، به چیستیِ مفهوم، تمایز آن با کلمه و چگونگی تأثیرگذاری مفاهیم بر رخدادهای سیاسی پرداخته‌است. او بر این باور است بدون مفاهیم، جامعه و همچنین عرصه‌های سیاسی کنش، موجودیت نخواهند داشت و معتقد است هر مفهوم در نظام اندیشگانی دارای پاد-مفاهیمی است که با غلبه بر آنها می‌تواند واجد معنایی خاص باشد و حضور خود در عرصه مفهومی اندیشه سیاسی را تثبیت کند. براساس این ایده، جهان پُر است از جفت‌هایی که در جبهه مخالف هم قرار دارند و هر مفهومی با استناد و تعریف مفهوم مخالفش تعریف می‌شود. بر همین مبنا کوزلک پاد-مفاهیم را در مقابل مفاهیم قرار می­دهد و از وجود میدان‌های معنایی سخن می‌گوید که می‌تواند تلاش نیروها و گروه‌های سیاسی برای غلبه گفتمانی خاص را توجیه و تبیین نماید. تاریخ مفهومی به ‌عنوان روش نیز می‌کوشد تا به کشف معنای مفاهیم در پسِ لایه‌های انباشته‌شده در طیِ زمان نائل آید

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Conceptual History: Ideological Conflicts and Understanding the New Meanings of the Text

نویسندگان [English]

  • Mohadeseh Jazaei 1
  • Seyyed Mohammad Taghavi 2
  • Seyyed Hoosein Athari 2
  • Mehdi Najafzadeh 2
1 PhD Candidate in Political Science, Ferdowsi University of Mashhad
2 Associate Professor of Political Science, Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]

“Conceptual history” is a relatively new theory and method which has been influenced by the tradition of continental philosophy and new historicism. This theory and method, with its critique of traditional historicism, puts emphasis on the “concept” and claims that by studying the creation, evolution and conception of concepts, one can represent ideological conflicts in a political structure. In the present paper, after defining conceptual history, attempt is made to address the role of this theory in continental philosophy by emphasizing the views of Reinhart Koselleck, the most renowned scholar in the field. In his seminal project on conceptual history, Koselleck explores the concept, its differences from the word, and how concepts influence political events. He believes that without concepts, neither society nor the political arena of action will exist. Moreover, to him every concept in the system of thought has anti-concepts that can overcome it by having a specific meaning. On this basis, Koselleck pits anti-concepts against concepts and speaks of a semantic battle that can justify and explain the efforts of political forces and groups to overcome a particular discourse. As a method, conceptual history also attempts to discover the meaning behind the accumulated layers of time.

Extended Abstract
 
1. Introduction
Conceptual history has been affected by continental philosophy and new historicism. It offers a critique of traditional historicism and, while assigning a special role to concepts, tries to represent ideological conflicts in a political structure by examining, creating and transforming them. In the present study attempt is made to analyze the role and status of this theory in continental philosophy, with a focus on the ideas of Reinhart Koselleck. He has closely studied the nature of the concept, how it is different from the word and how concepts affect political events. He believes that without concepts, society and the political domains of actions cannot exist and through them political conflicts and the hidden meaning in political, historical and literary texts can be understood in new ways.
 
2. Theoretical Framework
This article relies on the theory of history of concepts developed by Reinhart Koselleck, which focuses on the study and analysis of changes and transformations in social and political concepts over time and in relation to institutional and structural changes. This theory tries to understand politics through conceptual changes.
 
3. Methodology
In the present study the ideas of Reinhart Koselleck are adopted to examine how political and social concepts have changed throughout history. He believes that the history of concepts is methodologically independent and represents concepts and changes occurring in them in a linguistic form in their historical context.
 
4. Findings
The main idea of conceptual history is that concepts are the sum of historical experiences. One of the tasks of conceptual history is the analysis of the convergence, changes or differences in the relationship between a concept and the events occurring throughout history. Conceptual history tries to find out ‘where’, ‘when’, ‘for whom’, ‘why’ and ‘how’ a specific concept has been developed. Therefore, this method can help us study literary, historical and political texts and reveal ideological disputes that have affected the perception and meaning of these texts.
 
5. Conclusion
Koselleck’s theory of conceptual history is important in that it shows that the study of concepts and their transformation throughout time and place in different contexts of each era can provide us with the means to examine political, social and cultural events. In this approach, the ambiguity of a concept suggests the presence of different signifiers that can only be understood through examining semantic conflicts over them in a specific context. Conceptual history, both as theory and methodology, can reveal hidden meanings in macro-narratives and structures, and provide us with a new narrative of hidden events in history. It can also be used as a new theoretical approach for reading literary, political, and historical texts.
 
Select Bibliography
Koselleck, R. 1972. “Einleitung.” In: Otto Brunner, Werner Conze und Reinhart Koselleck (Hrgs.). Geschichtliche Grundbegriffe: Historisches Lexikon zur politisch-sozialen Sprache in Deutschland. Vol. 1. Stuttgart: Klett-Gotta.
Koselleck, R. 1979. “Social History and Conceptual History.” International Journal of Politics, Culture, and Society 2/3: 408-425.
Koselleck, R. 1981. “Modernity and the Planes of Historicity.” Economy and Society 10/2: 166-183.
Koselleck, R. 1982. “Begriffsgeschichte and Social History.” Economy and Society 11/4: 409-427.
Koselleck, R. 1989. “Linguistic Change and the History of Events.” Journal of Modern History 61/4: 649-666.
Koselleck, R. 1995. Vergangene Zukunft. Zur Semantikgeschichtlicher Zeiten.  Frankfurt am Main: Suhrkamp.
Koselleck, R. 2003. “Die Geschichte der Begriffe und Begriffe der Geschichte.” In: Carsten Dutt (Hg.). Herausforderungen der Begriffsgeschichte. Heidelberg: Winter. 56-76.
Koselleck, R. 2005. “Conceptual History, Memory, and Identity: An Interview with Reinhart Koselleck.” Contributions 2/1: 99-127.
Palonen, K. 1997. “An Application of Conceptual History to Itself: From Method to Theory in Koselleck’s Begriffsgeschichte.” Finnish Yearbook for Political Thought 1: 39-69.
Palonen, K. 2008. “History of Concepts as a Style of Political Theorizing: Quentin Skinner’s and Reinhart Koselleck’s Subversion of Normative Political Theory.” European Journal of Political Theory 1: 91–106.

 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Conceptual History
  • Concept
  • Counter-concept
  • Reinhart Koselleck
  • New Historicism
آگامبن، ج. 1391. زبان و مرگ در باب جایگاه منفیت، ترجمه پ. ایمانی. تهران: مرکز.
احمدی، ب. 1396. رساله تاریخ، تهران: مرکز.
اسکینر، ک. 1375. ماکیاولی، ترجمه ع. فولادوند. تهران: طرح نو.
اسکینر، ک. 1393. بینش‌های علم سیاست، ترجمه ف. مجیدی. ج1. تهران: جاوید.
اشمیت، ک. 1397. لویاتان در نظریه دولت تاماس هابز؛ معنا و شکست یک نماد سیاسی، ترجمه ش. مقیمی­زنجانی. تهران: پگاه روزگار نو.
 امامی، ک. 1390. پژوهش در علوم سیاسی؛ رویکردهای اثبات گرا، تفسیری و انتقادی، تهران: دانشگاه امام صادق.
برسلر، چ . 1386. درآمدی بر نظریه‌ها و روش‌های نقدی، ترجمه م. عابدینی­فرد، تهران: نیلوفر.  
پالمر، ر. 1390. علم هرمنوتیک، ترجمه س. حنایی­کاشانی. تهران: هرمس.
رابرتز، ج. 1389. تاریخ و روایت، ترجمه ج. فرزانه دهکردی. تهران: دانشگاه امام صادق.
 دلوز، ژ. و گتاری، ف. 1393. فلسفه چیست، ترجمه م.ر. آخوندزاده. تهران: نی.
شومیکر، پ. و تنکارد، ج.و. و لاسورا، د.ل. 1388. نظریه‌سازی در علوم اجتماعی، ترجمه م. عبداللهی، تهران: جامعه‌شناسان.
کالینگوود، ر .ج. 1395. اصول تاریخ و نوشتارهای دیگر در فلسفه تاریخ، ترجمه ع. سالاربهزادی. تهران: نی.
 کنوبلاخ، ه. 1391. مبانی جامعه‌شناسی معرفت، ترجمه ک. راسخ. تهران: نی.
لیتل، د. 1388. تبیین در علوم اجتماعی؛ درآمدی به فلسفه علم الاجتماع، ترجمه ع. سروش. تهران: صراط.
مکاریک، ا. 1388. دانش‌نامه نظریه‌های ادبی معاصر، ترجمه م. مهاجر و م. نبوی. تهران: آگه.
نوذری، ح. 1387. فلسفه تاریخ، تهران: طرح نو.
هوی، د. ک. 1380. فوکو در بوته نقد، ترجمه پ. یزدان­جو، تهران: مرکز.
هیوود، ا. 1387. مفاهیم کلیدی در علم سیاست، ترجمه ح. سعیدکلاهی و ع. کاردان. تهران: علمی و فرهنگی.
یورگنسن، م. و فیلیپس، ل. 1389. نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمه ه. جلیلی. تهران: نی.
Andersen, N.Å. 1997. Luhmann and Koselleck: Conceptual History and the Diagnostics of the Present, A. la Cour et al. (eds.). Basingstoke: Palgrave Macmillan.
Chun-chieh, H. 2013. “On decontextulization and recontextualization in East Asian cultural interactions: some methodological reflectionands”. journal of cultural interaction in East Asia, Vol.4. National Taiwan University: 7-20.
Gilbert, A. S. 2019. The crisis paradigm, Switzerland: Palgrave Macmillan.
Hodad, T.F. 1986. The concise oxford dictionary of English etymology, Oxford: Oxford University Press.
Jaeger, F. & Knöbl, W. & Schneider, U. 2015. Handbuch Moderneforschung, Springer-Verlag GmbH. Verlag J. B. Metzler:Deutschland.
Jordheim, H. and Neumann, I. 2011. ”Empire, imperialism and conceptual history”. Journal of International Relations and Development, 14 (2): 153-185.
junge, k. 2011.  Self-Concepts, Counter-Concepts, Asymmetrical Counter-Concepts: Some Aspects of a Multi-Faceted Agenda, Asymmetrical Concepts after Reinhart Koselleck Historical Semantics and beyond, K. Postoutenko(eds.). Verlag: Bielefeld.
Koselleck, R. 1972. Einleitung in Brunner, Conze and koselleck, geschichtliche Grundbegriffe, historische lexicon zur politisch-sozialen sprache in Deutschland. (1). stuyygart: Klett-Gotta.
Koselleck, R. 1979. “Social History and Conceptual History”. International Journal of Politics, Culture, and Society, Vol. 2(3): 408-425.
Koselleck, R. 1982. “Begriffsgeschichte and social history”. economy and society, Vol 11(4): 409- 427.
Koselleck, R. 1989. “linguistic change and the history of events”. journal of modern history, (61): 649-666.
Koselleck, R. 1995. Vergangene Zukunft Zur Semantik geschichtlicher Zeiten, Frankfurt am Main: Suhrkamp.
Koselleck, R.  2003.“Die Geschichte der Begriffe und Begriffe der Geschichte“. in: Carsten Dutt (Hg.), Herausforderungen der Begriffsgeschichte, Heidelberg, S. 3-16. In diesem Band S. 56-76.
Koselleck, R. 2005. “Conceptual history, memory, and identity: an interview with Reinhart koselleck”. contributions, 2 (1): 99 – 127.
Ladd, G. E. 2004. The New Testament and criticism, Revised   Edition   Edited by D. A.  Hagner & W. B.  Eerdmans. Publishing Company Grand Rapids. Michigan.  
Lauzière, H. 2010. “The Construction of Salafiyya: reconsidering salafism from the perspective of conceptual history”. International Journal of Middle East Studies, Vol. 42(3): 369- 389.
Meier, H. G .1971. Begriffsgeschichte. Historisches Wörterbuch der Philosophie, Bd. I. Basel: Schwalbe.
Melton, J. H . 1996. Otto Brunner the ideological Origins of Begriffsgeschichte, printed in the book of the meaning of historical terms and concepts, edited by H. Lehmann and M. Richter. German historical institute.  
Nimmer, l. 2011. “De-contextualization in the terrorism discourse: a social constructionist view”. ENDC proceedings, Vol.14: 223- 240.
Olsen, N. 2012. History in the Plural: An Introduction to the Work of Reinhart Koselleck, New York: Berghahn Books.
Palonen, K. 1997. “An Application of Conceptual History to Itself”. From Method to Theory in Koselleck’s Begriffsgeschichte. Finnish Yearbook for Political Thought, vol. 1: 39–69.
Palonen, K. 2008. “History of Concepts as a Style of Political Theorizing”. Quentin Skinner’s and Rein-hart Koselleck’s Subversion of Normative Political Theory European. Journal of Political Theory, (1): 91–106.
Palonen, K. 2013. “5 Questions on Intellectual History”. In:  Politics and Conceptual History, Rhetoric and Temporal Perspectives. F. Stjernfelt & M. H. Jeppesen and M. Thorup (eds.). Århus: Automatic Press. 127–133.
Wolf, K. 1993. “Hayden whites critique of the writing of history”. in history and theory، Vol. 32(3): 273-295.
 
Website:
Online etymology dictionary, https://www.etymonline.com
Stanford Encyclopedia of Philosophy, https://plato.stanford.edu/entries/concepts/ 1998