دو فصلنامه «نقد و نظریه ادبی» توسط دانشگاه گیلان در سال 1395 از نشریه  ادب پژوهی  تفکیک و منتشر گردید و حق چاپ آن برای این دانشگاه محفوظ است. این نشریه از شماره اول (بهار و تابستان 1395) با رتبه علمی - پژوهشی مقالات خود را در محورهای زیر قابل انتشار دانست:

• پژوهش‌های نو دربارۀ پیشینه‌ها و پشتوانه‌های فلسفی - معرفت شناختی و متدولوژیک نظریه‌های ادبی (روش‏‌شناسی و فلسفۀ انواع نقد و نظریه‌های ادبی).
• معرفی نظریه‌های ادبی و زمینه‌های پارادایمی و گفتمانی شکل‌گیری آنها و جایگاهشان در شبکۀ نظریه‌ها (فرا نظریه).
• بررسی انتقادی گفتمان‌های حاکم بر شکل‌گیری و رواج نقد و نظریۀ ادبی (گفتمان‌شناسی).
• بازنگری اصول موضوعه و کلیشه‌های نقد و نظریه در ایران (فرانقد)
• تنقیح مبانی و سازوکارهای نقد چندمنظری و میان رشته‌های با تأکید بر مطالعات ادبی در ایران (شناخت مبانی و متدولوژی).
• آسیب‌شناسی سرنوشت مفاهیم و اصطلاحات نقد و نظریۀ ادبی در ایران (ترمینولوژی).
• معرفی نمونه‌های برتر نقد عینی و انضمامی متون به قلم نظریه‌پردازان و شارحان نظریه‌ها.
• معرفی نظریه‌های جدید یا کمتر شناخته شده و بیان قابلیت‌ها و محدودیت‌های کاربرد آن‌ها.
• بازخوانی متون و مفهوم سازی و تئوریزه کردن داده‌ها و گزاره‌های آنها.
• نقد روشمند و انضمامی آثار و متون قدیم و جدید (نقد آثار مورد بررسی اختصاصاً در حوزه ادبیات و متون فارسی باشد. مگر آنکه تحلیل آثار غیرایرانی جنبۀ مروری داشته باشد به این معنا که مقاله به بررسی، تحلیل و گزارشی از سیر آراء و نظریات یک یا چند اندیشمند غیرایرانی پرداخت باشد و یا در حوزۀ نقد تطبیقی، آثار غیرایرانی و ایرانی در کنار هم و مقابل‌های، تحلیل شده باشند).

نشریه نقد و نظریه ادبی با «انجمن علمی زبان و ادبیات فارسی» همکاری می نماید.