"شعریت" و آفاق آن در داستان: خوانش فرهنگی "شرق بنفشه"

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.

10.22124/naqd.2023.24190.2447

چکیده

یوری لوتمان در بازاندیشی مفهوم "شعریت" رومن یاکوبسن، آن را برآیند نهایی گفتگویی نشانه شناختی میان مجموعه ای از عناصرزبانی و فرازبانی دانست که تقلیل پذیر به عناصری که یکسره در روساخت متن دیده می شوند و به آن نمایش شعری می دهند نیست، بلکه موجودیتی ژرف ساختی دارد و تجسم ظرفیت هایی است که شعر را از هویت مرسوم آن فرا می برد و به ساحاتی پیوند می زند که وظایف تازه ای را برای آن تعریف می کنند. این دیدگاه زمینه تحولی گسترده را پدید آورد که از نخستین نتایج آن آزاد کردن "شعریت" از انحصار شعر و تسری آن به عرصه نثر بود. از اینجاست که می توان از شعریت داستان سخن گفت که با به کار گرفتن ظرفیت های شعر در داستان، قابلیت های بسیار بدیعی برای آن فراهم می آورد، ضمن آنکه بازنمایی این بدایع، مرزهای شعر و نثر را برای همیشه جا به جا می کند. مقاله حاضر ضمن تاکید بر تقابل "شعریت" و "شاعرانگی"، به استناد داستان کوتاه "شرق بنفشه" نوشته شهریار مندنی پور، به کاوش در ظرفیت های "شعریت" می پردازد و جلوه هایی از این ظرفیت را در بازنمایی ویژگی های تاریخی و اجتماعی فرهنگ ایرانی سراغ می کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Poeticity and its Functions in Fiction: A Cultural Reading of Shargh-e Banafsheh

نویسنده [English]

  • Behzad Barekat
Associate Professor at the Department of English Language and Literature, University of Guilan, Rasht, Iran.
چکیده [English]

In his critical reading of Roman Jakobson’s “poeticity”, Yuri Lotman, interpreted it as the outcome of a semiological dialog between linguistic and extra-linguistic elements which is not reduced to the surface-structural elements. It is in fact a deep-structural component that is talented enough to establish the unconventional functions for poetry, and rejects the traditional distinctions between poetry and prose. This reading of poeticity, made it possible for fictional prose to capture new horizons. The present article, through differentiating between poeticity and poeticalness in Mandanipour’s Shargh-e Banafsheh, looks for some socio-historical characteristics of Iranian culture in this short story.

1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4

کلیدواژه‌ها [English]

  • poeticity
  • poeticalness
  • cultural reading
  • Shargh-e Banafsheh