تحلیل نمونه‌وار زنان شیزوفرنیک در رمان‌های پسامدرن فارسی (کولی کنارآتش، ساربان سرگردان و باورهای خیس یک مرده)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

2 استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

3 استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد-

چکیده

شیزوفرنیا به معنای گسیختگی روحی و چندشخصیته بودن از مؤلفه­های شخصیت­های پسامدرنیستی است که در آثار پسامدرن، تفاوت آنها با شخصیت­های طبیعی نشان داده می­شود. شخصیت­های شیزوفرنیا چنان‌که دلوز و گتاری می­گویند، میل خود را برخلاف شخصیت­های ادیپی در ابژه خاصی محدود نمی­کنند و به ابژه­های متفاوتی می­اندیشند و از همین راه دچار پراکندگی و گسیختگی می­شوند. شخصیت­های اگزیستانسیال، پوچ‌گرا و آواره به این پراکندگی و بیگانگی می­رسند، اما پراکندگی و گسیختگی روحی آنان گاهی تشدید می­یابد.
این مقاله به سه رمان مطرح پسامدرن ایرانی توجه دارد و آنها را نمونه رمان­های پسامدرن ایرانی قلمداد می­کند. همه گونه­های شخصیتی زنان در این رمان‌ها به چشم می­خورد. نویسندگان دو رمان ساربان سرگردان و کولی کنار آتش زن‌اند و نویسنده رمان باورهای خیس یک مرده مرد است که این نکته نیز در مقاله مطمح نظر می­باشد. از نتایج مقاله، شیزویی­تر بودن شخصیت اصلی رمان­هایی مثل کولی کنار آتش است و عامل این ویژگی نیز چه بسا مردان هستند. از اهداف مقاله شناخت شخصیت­های زن در رمان­های پسامدرن است و روش آن به گونه­ای تحلیلی به شخصیت شیزوفرنیایی زنان در رمان­های یاد شده می­پردازد و بیان می­دارد که زنان در داستان­های مردان نقش حاشیه­ای­تری دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Sample Analysis of Schizophrenic Women in Persian Postmodern Novels (The Gypsy beside the Fire, Wandering Caravan-Leader, and A Dead Man’s Wet Beliefs)

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Edraki 1
  • Taghi Vahidian Kamyar 2
  • Mohammad Fazeli 3
1 PhD Candidate in Persian Language and Literature, Islamic Azad University, Mashad Branch
2 Professor of Persian Language and Literature, Islamic Azad University, Mashad Branch
3 Professor of Persian Language and Literature, Islamic Azad University, Mashad Branch-
چکیده [English]

Schizophrenia, in the sense of mental disintegration and split personality, is one of the features of postmodernist characters whose difference from normal persons is shown in postmodernist works. Unlike Oedipal characters, schizophrenic characters, as Deleuze and Guattari hold, do not limit their desire to one object only but, rather, think of different objects and, in this way, are afflicted with disintegration. Existentialist, nihilistic and nomadic characters are afflicted with such disintegration but sometimes their mental disintegration is intensified. The present study concentrates on three well-known Persian novels and regards them as examples of Iranian postmodern works. In these novels all types of women characters can be discerned. Moreover, Daneshvar’s Wandering Caravan-Leader and Ravanipour’s The Gypsy beside the Fire, written by women authors as well as Mohammadali’s A Dead Man’s Wet Beliefs, written by a male author, contribute to the present study’s comprehensiveness. The main aim of this study is to analyse women characters in the novels. Adopting an analytical method, it examines the schizophrenic characters in these three novels to explain that women have a more marginal role in novels with male authors. The article concludes that in novels like The Gypsy beside the Fire, the main characters have a more schizophrenic personality and this is likely to have been caused by men.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Novel
  • Women
  • Schizophrenia
  • Postmodern
  • Women Authors
آلن، گ. 1380. بینامتنیت، ترجمه پ. یزدانجو. تهران: مرکز.
احمدی، ب. 1391. ساختار و تأویل متن، تهران: مرکز.
استالی، ا و بولوک، ا. 1369. فرهنگ اندیشه نو، ویراست ع. پاشایی، تهران: مازیار.
اسحاقیان، ج. 1393. داستان شناخت ایران (نقد و بررسی آثار سیمین دانشور)، تهران: نگاه.
ایگلتون، ت. 1368. پیش‌درآمدی بر نظریه ادبی، ترجمه ع. مخبر. تهران: نشر مرکز.
برونو، ف. 1373. فرهنگ توصیفی اصطلاحات روان­شناسی، ترجمه م. یاسائی و ف. طاهری. تهران: طرح نو.
بودریار، ژ. 1384. «وانموده­ها».ترجمه م. حقیقی. نمونه­هایی از نقد پسامدرن؛ سرگشتگی نشانه­ها، گزینش و ویرایش م. حقیقی. تهران: مرکز. 85-101.
تدینی، م. 1388. پسامدرنیسم در ادبیات داستانی ایران، تهران: نشر علم.
تسلیمی، ع. 1390. نقد ادبی، تهران: کتاب آمه.
دانشور، س. 1380. ساربان سرگردان، تهران: خوارزمی.
دقیقیان، ش. بی­تا. منشأ شخصیت در ادبیات داستانی (پژوهشی در نقش پروتوتیپ­ها در آفرینش ادبی)، بی جا.
دلوز، ژ. 1389. «اندیشه ایلیاتی». ترجمه ل.گلستان. سرگشتگی نشانه ها، گزینش و ویرایش م. حقیقی. تهران: مرکز، 237-249.
دلوز، ژ.  و گتاری، ف. 1392. کافکا به سوی یک ادبیات خرد، ترجمه ر. سیروان و ن. گوران، تهران: رخداد نو.
روانی­پور، م. 1393. کولی کنار آتش، تهران: مرکز.
لاج، د. 1388. هنر داستان نویسی (با نمونه­هایی از متن­های کلاسیک و مدرن)، ترجمه ر. رضایی، تهران: نی.
محمدعلی، م. 1383. باورهای خیس یک مرده، تهران: ققنوس.
وولف، و. 1388. اتاقی از آنِ خود، ترجمه ص. نوربخش. تهران: انتشارات نیلوفر.
هارلند، ر. 1386. دیباچه ای تاریخی بر نظریه ی ادبی از افلاتون تا بارت، ترجمه ب. برکت. رشت: انتشارات دانشگاه گیلان.
یوسفی، م. 1391. دختر نارنج و ترنج، تهران: مؤسسه انتشارات پیدایش.
یزدانجو، پ. 1387. (تدوین و ترجمه) ادبیات پسامدرن (گزارش، نگرش، نقادی)، تهران: مرکز.
Althusser, L. 1971. Lenin and Philosophy and Other Essays, translated by B. Brewster. London: New Left Books
Bakhtin, M. 2000. “Discourse in the Novel.” in J. Rivkin and M. Ryan (eds.). Literary Theory: An Anthology, Oxford: Blackwell .
Barthes, R.  2000. “The Death of the Author.” in D. Lodge and N. Wood (eds.). Modern Criticism and Theory: A Reader, London: Longman.
Deleuz, G.  & Guatteri, F. 2000. “The Anti-Oedips.” in J. Rivkin and M. Ryan (eds.). Literary Theory: An Anthology, Oxford: Blackwell.