واکاوی عناصر گفتمان ادبی پست‌مدرن با تکیه بر انگاره‌های ژان فرانسوا لیوتار: (تحلیل داستان دو بلدرچین از محمدرضا صفدری)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار زبان‌شناسی گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران

2 دانشجوی دکتری، زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران

چکیده

پژوهش حاضر به تحلیل نمودها و تعاملات گفتمان پست‌مدرنیسم در داستان دو بلدرچین نوشتۀ محمدرضا صفدری پرداخته است. مسئلۀ اصلی پژوهش پیشِ­رو، تحلیل و واکاوی این پرسش است که چگونه ‌یک متن می‌تواند قواعد متعین بازنمایی را به چالش بکشد و جلوه‌های نوین بازنمود را پیشنهاد دهد. در این تحقیق به شیوۀ تحلیل محتوای کیفی برپایۀ اسناد، و با تکیه بر انگاره‌های برجستۀ لیوتار مانند: رویداد، امر والای پسامدرنیستی، ترافع و ستیز جملات و مسئلۀ هویت، داستان دو بلدرچین موردمطالعه قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد صفدری، با برهم­زدن بسط خطی و جهت روایت، پیش­فرض‌های خواننده را در دست‌یابی به ماجرا به چالش کشیده و پیوسته در حس سردرگمی غوطه‌ور می‌گذارد. متن صفدری در این داستان، خصلت رویداد داشته که همچنان‌که از داوری بر مبنای اصول شناخته‌شدۀ ژانر گفتمانی و قواعد داستانی مدرن سر باز می‌زند، شگردها و شکل‌های بازنمایی نوینی پیشنهاد می‌دهد. روایت صفدری نشان‌دهندۀ وضعیت جهانی پرآشوب است که هرگونه پیوستگی ساختاری و انسجام معنایی در آن با تردید همراه است. این نامشخص بودن و عدم قطعیت نه تنها در محتوا قابل درک است بلکه در وجوه صوری و فرمی بیان و زبان نیز نمود آشکار دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Postmodern Literary Discourse Analysis of MohammadReza Safdari’s “The Two Quails”: A Lyotardian Reading

نویسندگان [English]

  • Reza Rezaei 1
  • Hossein Bagheri 2
1 Assistant Professor in Persian Language and Literature, Yasouj University, Yasuj, Iran.
2 Ph. D. Student in Persian Language and Literature, Yasouj University, Yasuj, Iran.
چکیده [English]

The present article explores the manifestations and interactions of Postmodern discourse in MohammadReza Safdari’s “The Two Quails.” It endeavours to realise how a text can challenge the rules of representation and suggest new horizons of representation. Adopting a qualitative approach, informed by Jean-François Lyotard’s conceptualisation of the event, the postmodern sublime, and the issue of identity, the present study investigates “The Two Quails.” The results of this study show that by distorting the narrative line, Safdari creates a sense of suspension, which challenges the reader’s expectations. By disobeying the rules and regulations of discourse and modern story-telling, Safdari showcases new methods of representation. His narrative explores a chaotic world in which any meaningful systematic unity is untenable and flexible. This uncertainty is echoed by the content and the form as well. 
 
Extended Abstract
1. Introduction
Informed by the change in nature and position of knowledge in contemporary society, Jean-François Lyotard argues that those grand narratives which systematise knowledge and aim to functionally lead to a specified goal are obsolete in the postmodern world (Lyotard, 1401 [2022]: 16). As the grand narratives crumble, so does the subject’s identity. People’s exposure to paradoxical regulations dismantles their societal bond.
The literature review surrounding MohammadReza Safdari’s oeuvre proves their potential for different readings, though most readings concern language and narratology.
Informed by Lyotard’s theories, this study explores “The Two Quails.” It aims to improve the reader’s understanding of contemporary Persian story-telling. The present article endeavours to answer the following questions: What elements in the story go beyond the criteria of traditional contemporary story-telling? And what are the manifestations of Lyotardian postmodern discourse in the story?
2. Methodology
Adopting a descriptive-analytical approach and postmodern discourse analysis, this study explores MohammadReza Safdari’s “The Two Quails.” In this respect, after an overview of the story, the study interactively investigates the manifestations of Lyotardian notions, such as the event, the postmodern sublime, and the issue of identity in the story.
3. Theoretical Framework
Postmodern reading, according to Lyotard, focuses on micro-narratives and language games to emphasise the hidden cracks in societal bonds. Postmodern art acknowledges the sublime as a force capable of dismantling and re-creating familiar artistic structures and narrating methods. One can argue that postmodern art challenges representationality. It is an approach in which the subject has a scattered and unrecognisable identity (Bauman, 1396 [2017]: 248).
Postmodernism, according to Lyotard, correlates with a foundational disbelief in grand narratives. He posits that the criterion upon which this structure used to stand is no longer valid. Grand narratives, in his view, limit and reduce the so-called language games. When a grand narrative is broken, language starts to play, and the world expands (Lyotard, 1984: 18). 
4. Discussion and Analysis
In “The Two Quails,” we do not observe a clear plotline. Although we sense that something has happened, we are unable to exactly pinpoint the event. In this respect, the event resists representation. According to Lyotard, an event is a moment in the narrative when something happens. It requires the reaction of the reader, which is unpredictable; in other words, the point of departure in the story is an event cloaked for the reader and the narrator.
In his “The Two Quails,” Safdari refrains from representing the outside world; instead, he creates a parallel universe, which confuses the reader. Throughout the narrative, the main character, who used to conform to the outside world, starts to lose his identity. He goes from Abehoom to Behoom and, eventually, to Hoom, which is a representation of a plant.
Employing language and sentence conflicts, Safdari creates a suspension between imagination and reason, which clouds any visible unity among complex emotions. Imagination and reason both silence the other and merge in one another in the process. In the end, as the world and the character dismantle, so does language structure.
5. Conclusion
The results of this study show that by distorting the narrative, Safdari creates a sense of suspension, which challenges the reader’s expectations. His text resists the traditional rules and regulations of modern storytelling and replaces them with new methods of representation. Safdari’s narrative explores a chaotic world in which any meaningful systematic unity is untenable and flexible. This uncertainty is echoed by the content and the form as well. 
By problematising the rules of representation, Safdari adopts an approach which refuses division or reduction to composing parts. The reader remains in constant confusion. As the narrative unfolds, the main character starts to lose his original identity which, in turn, nullifies the first impression. The suspension created between imagination and reason clouds any visible unity among complex emotions. Imagination and reason both silence each other and merge in one another in the process. In the end, as the world and the character dismantle, so does language structure.
Bibliography 
Bauman, Z. 1396 [2017]. Esharat-ha-e Postmodernite. Hassan, C (trans.). Tehran: Qoqnoos.  [Intimations of Postmodernity] [In Persian].
Cahoon, L. 1401 [2022]. Az Modernism ta Postmodernism. Abdolkarim, R (trans.). Tehran: Ney. [From Modernism to Postmodernism: An Anthology] [In Persian].               
JafariNezhad, M and Moosa, S. 1395 [2016]. “Postmodernism dar Jame-eh-Shenasi-e Adabiyat ba Ta’kid bar Afkar-e Jean Francois Lyotard.” Konferans-e Bein-al-melali-e No-avari va Tahqiq dar Oloum-e Ensani va Motale’at-e Farhangi-e Ejtemaei. Coi: ADCONF01-066. [In Persian].
Lyotard, J. F. 1380 [2001]. Vaziyat-e Postmodern: Gozareshi Darbareh-e Danesh. HoseinAli, Z (trans.). Tehran: Ga’m-e No.  [La Condition Postmoderne] [In Persian].
Lyotard, J. F. 1399 [2020]. Na-Ensani: Ta’molat-I dar Bab-e Falsafeh-e Zaman. MohammadAli, J (trans.). Roozbeh, S (ed.). Tehran: Mola.  [The Inhuman] [In Persian].      
Lyotard, J. F. 1401 [2022]. Ta’rif-e Pasamodern. Katayoon, Sh (trans.). Tehran: Aban.  [Postmodern Explained] [In Persian].       
Malpas, S. 1389 [2010]. Jean Francois Lyotard. Qamar-al-Din, B (trans.). Tehran: Ney. [In Persian].
Moosavi, R. et al. 1401 [2022]. “Keshmakesh-e Realism-e Dastani va Tarikh dar Roman-e Yek Parvandeh-e Kohneh Reza Joulaei ba Tekyeh bar Ara-e Lyotard.” Faslnameh-e Elmi-e Adabiyat-e Parsi-e Mo’aser. Year, 12. No, 2. 255-277. Doi:10.30465/copl.2022.40162.3716. [In Persian].
Noozari, H and Hamed, A. 1391 [2012]. “Barrasi-e Rabeteh-e Tajrobeh-e Amr-e Vala-e Honari, Takh’alof va Neshaneh-e Tarikhi dar Andisheh-ha-e Lyotard.” Faslnameh-e Takhassosi-e Oloum-e Siyasi. No, 18. 95-134. [In Persian].
Safdari, M. 1401 [2022]. Tileh-e Abi. Tehran: Zaryab. [In Persian].

کلیدواژه‌ها [English]

  • Postmodernism
  • The Two Quails
  • Safdari
  • Lyotard
  • Grand Narrative
امیری، ناتاشا. (1378). «ماجراها مرتب به عقب می‌افتد: نقدی بر تیلۀ آبی». دنیای سخن، (86)، 68-69.
باومن، زیگمونت. (1396). اشارت­های پست­مدرنیته، ترجمۀ حسن چاوشیان. تهران: ققنوس.
برازجانی، سمیه. (1394). «رمان پست‌مدرن و گذار از فراروایت‌ها: با نگاهی به رمان من ببر نیستم پیچیده به بالای خود تاکم». نشریة ادبیات داستانی داستان خلاقانه سال (حیرت)، 1(1)، 172-186.
جعفری‌نژاد، مینا و سعادتی، موسی (1395). «پست‌مدرنیسم در جامعه‌شناسی ادبیات با تأکید بر افکار ژان فرانسوا لیوتار»، کنفرانس بین المللی نوآوری و تحقیق در علوم انسانی و مطالعات فرهنگی اجتماعی. دسترسی در: https://civilica.com/doc/609786/
حاجی‌پور، محسن. (1400). «گذار به رئالیسم ذهنی: نگاهی به مجموعۀ تیلۀ آبی». روزنامه شرق، 4 مرداد. دسترسی در:
https://www.sharghdaily.com/ بخش-روزنامه-100/295769-گذار-به-رئالیسم-ذهنی
صفدری، محمدرضا. (1377). تیلۀ آبی. تهران: زریاب.
کهون، لارنس. (1401). از مدرنیسم تا پست مدرنیسم، عبدالکریم رشیدیان. تهران: نی.
گودرزی، محمدرضا. (1378). «نقدی بر تیلۀ آبی». کتاب ماه ادبیات و فلسفه، (18)، 24-26.
لیوتار، ژان فرانسوا. (1380). وضعیت پست‌مدرن: گزارشی دربارۀ دانش، ترجمۀ حسینعلی نوذری. تهران: گام نو.
لیوتار، ژان فرانسوا. (1399). ناانسانی: تأملاتی درباب فلسفۀ زمان، ترجمۀ محمدعلی جعفری. ویراستۀ روزبه صدرا. تهران: مولی.
لیوتار، ژان فرانسوا. (1401). تعریف پسامدرن، ترجمۀ کتایون شهپرراد. تهران: کتاب آبان.
مزداپور، کتایون و لطیف­پور، صبا. (1390). «گیاه هوم و نقش آن در آیین‌ها و اساطیر هندو ایرانی». فصلنامۀ تحقیقات تعلیمی و غنایی زبان و ادب فارسی، (10)، 203- 226.
ملپاس، سایمن. (1388). پسامدرن، ترجمۀ بهرام بهین. تهران: ققنوس.
ملپاس، سایمن. (1389). ژان فرانسوا لیوتار، ترجمۀ قمرالدین بادیردست. تهران: نی.
محمدپور، احمد. (1387). «ژان فرانسوا لیوتار و پیدایش علوم اجتماعی: خاستگاه نظری و مبانی پارادایمیک». مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، 5(11)، 82-39.
موسوی، رقیه و مرادی، ایوب و پیامنی، بهناز. (1401). «کشمکش رئالیسم داستانی و تاریخ در رمان یک پروندۀ کهنه رضا جولایی با تکیه بر آرای لیوتار». فصلنامۀ علمی ادبیات پارسی معاصر، 12(2)، 255-277.
میرعابدینی، حسن. (1398). «جهان داستانی محمدرضا صفدری»، روزنامة شرق، 16 بهمن. دسترسی در https://cdn.sharghdaily.com/servev2/7KALo6pzu055/i1kub06DEUw,/08.pdf
نوذری، حسینعلی و عزیزیان، حامد. (1391). «بررسی رابطۀ تجربۀ امر والای هنری، تخالف و نشانۀ تاریخی در اندیشه‌های لیوتار». فصلنامۀ تخصصی علوم سیاسی، (18)، 95- 134.
هوور، پل. (1398). آنتولوژی شعر پست­مدرن جهان، ترجمۀ علی قنبری. تهران: ورا.
Bertens, H. (2005): The Idea of the Postmodern: A History, London: Routledge Press.
Foreman, R. (1976). Ontological- Hysterical Theater, Cambridge University Press. vol.19 (4), 71-81.
Lyotard, J-F. (1991): The Postmodern Explained: Correspondence 1982-1985, (Trans.) D. Barry. Minneapolis: University of Minestra Press.
Lyotard, J-F. (1984). The Postmodern Condition: A Report on Knowledge, Manchester University Press.
Lyotard, J-F. (1988). The Different Phrases in Dispute, (Trans.) G, Van Den Abbeele. Minneapolis University Press.