از هرمنوتیک فلسفی گادامری تا ساختارشکنی دریدایی

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسنده

دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

چکیده

در غالب پژوهش­های انجام­شده، هرمنوتیک فلسفی گادامری را در برابر ساختارشکنی دریدایی قرار داده­اند و بر تقاوت­ها و تقابل­هایشان تأکید کرده­اند. این پژوهش برآن است که با برقراری تناظر مفهومی میان این دو جریان مهم تفسیری معاصر، ضمن اشاره به تفاوت­ها، همدلانه، و با توجّه به آثار و نوشته­های گادامر و دریدا، بر همانندی و همسویی­های مفردات اندیشه­هایشان تأمّل و درنگ تازه­ای داشته باشد؛ بدین­منظور، مقالۀ حاضر به طرح و شرح  تلقّی گادامر و دریدا از مفاهیمی چون: زبان و نشانه، حقیقت و معنا، تفسیر، و روش پرداخته‌است و نشان می­دهد که گادامر و دریدا در احکامی چون: هستی فی­نفسه دارای انشتقاق و در خود متفاوت است، رد مدلول استعلایی، ظهور خودکفاترین وجه زبان در نوشتار، مخاطره­آمیز بودن گفتار و نوشتار در ایجاد ابهام و فریب، عدم باور به تفسیر و حقیقت واحد، انضمامی­ و سیّال بودن فهم، خلق و آفرینش معنا، نفی روش و... از جهت مناسبات فکری به هم نزدیک می­شوند و با یکدیگر هم­داستان­اند. این پژوهش تلاش می‌کند پاره‌ای از بدفهمی‌های نظری رایج درباب هرمنوتیک فلسفی و ساختارشکنی را برطرف نماید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

From Gadamer’s Philosophical Hermeneutics to Derrida’s Deconstruction

نویسنده [English]

  • Farzad Baloo
Associate Professor of Persian Language and Literature, University of Mazandaran, Babolsar, Iran
چکیده [English]

In many studies, the philosophical hermeneutics of Gadamer has been contrasted with Derrida’s deconstruction so as to emphasize their differences and oppositions. Pointing out the conceptual congruence between these two important contemporary interpretative currents, the present study, while acknowledging the differences in the works and writings of Gadamer and Derrida, empathetically attempts to reflect on the similarity and convergence of the singularities of their thought. Therefore, this paper discusses and explores Gadamer’s and Derrida’s views on concepts such as language and sign, truth and meaning, interpretation, and method, and attempts to show that the two thinkers come together in terms of intellectual relations, as illustrated by principles such as: Being is divisive and different in itself, the rejection of the transcendental signified, the emergence of the most self-sufficient language in writing, the risk of the creation of ambiguity and deception by speech and writing, the disbelief in a unified interpretation and truth, the concrete, and fluid nature of understanding, the creation of meaning, and the rejection of method. Thus, this study attempts to rectify some of the common theoretical misconceptions about philosophical hermeneutics and deconstruction.
 
Extended Abstract

Introduction

Philosophical hermeneutics mainly deals with descriptions of understanding. Derrida’s deconstruction is predominantly aimed at the critique of self-consciousness in the tradition of Western philosophy. In the presence/absence binary opposition, Derrida pays more attention to absence and draws upon deconstruction to investigate presence and absence in the process of reading a text. Most studies on the philosophical hermeneutics and deconstruction focus on the differences between these two traditions. However, the present study examines the similarities between them based on the assumption that their critical views on metaphysical concepts concerning truth, meaning and method, complete each other.
 

Theoretical Framework

The present paper examines the differences and similarities between the ideas of Derrida and Gadamer on important concepts such as language and sign, truth and meaning, and interpretation and method in order to offer a more comprehensive understanding of these concepts.
 

Methodology

The present article utilizes the descriptive-analytical approach to study and compare the ideas of Gamader and Derrida on interpretation.
 

Discussion and Analysis

Derrida analyzed language as system of signs and disconnected signifiers and considers the signifier and the signified separate. However, Gadamer believes that language is more than a system of signs, and the signifier and the signified are inseparable. About the concepts of truth and meaning, Gadamer and Derrida both believe in the creation of meaning rather than figuring it out. Derrida believes that there is no single truth, and meanings develop in endless interactions between signifiers, resulting in the cycle of meaning being constantly active. Gadamer holds that the text is diachronic and a complete, absolute meaning can never be identified for it because the understanding of a text is a historical event. Gadamer is mainly concerned with describing what happens in the act of understanding rather than offering a method for understanding. Likewise, Derrida avoids offering a method for understanding and questions the application of deconstruction as a literary approach.
 

Conclusion

Despite differences, Gadamer and Derrida have considerable similarities regarding language and text. The findings of the present study show that deconstruction is in many ways in line with hermeneutics rather than against it. The analysis of the ideas of Gadamer and Derrida on concepts such as truth, meaning and interpretation shows that the Derridean deconstruction does not aim to negate truth, meaning and interpretation but is rather in some respects close to the ideas of Gadamer.
 
Select Bibliography
Bernstein, R. 1381 [2002]. “Manzumeh-ye Hermeneutic: Nazaryeh-ye Enteqadi va Shaludehshekani.” E. Norouzi (trans.). Zibashenakht 7: 47-58.
Derrida, J. 1390 [2011]. Darbareh-ye Gramatolozhi. M. Parsa (trans.). Tehran: Rokhdad.
Derrida, J. 1396 [2017]. Neveshtar va Tafavot. A. Rashidian (trans.). Tehran: Ney.
Derrida, J. 1998. Letter to a Japanese Friend. D. Wood and R. Bernasconi (eds.). In: Derrida and Differance. Warwick: Parousia Press. pp. 1-5.
Gadamer, H. G. 1976. Philosophical Hermeneutics. D. E. Linge (trans.). Berkeley: Berkeley University Press.
Gadamer, H. G. 2004. Truth and Method. J. Weinsheimer and D. G. Marshal. (trans.). New York: Continuum.
Grondin, J. 1391 [2012]. Hermeneutic. M. Abolqasemi. Tehran: Mahi.
Michelfelder, D. and Palmer, R. 1989. Dialogue and Deconstruction:  The Gadamer-Derrida Encounter. New York:  State University of New York Press.
Norris, Ch. 1385 [2006]. Shaloudehshekani. P. Yazdanjou (trans.). Tehran: Markaz.
Webster, R. 1373 [1994]. “Jacques Derrida va Vasazi-ye Matn.” A. Barani (trans.). Organun 4: 251-256.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Gadamer
  • Derrida
  • Philosophical Hermeneutics
  • Deconstruction
  • Differences
  • Similarities
احمدی، ب. 1381. ساختار و هرمنوتیک، تهران: گام نو.
احمدی، ب. 1386. حقیقت و زیبایی، تهران: مرکز.
اشمیت، ل. 1395. جنبش­های فکری دوران جدید (1) هرمنوتیک، ترجمه ع. حسن­پور. تهران: نقش و نگار.
امینی، ع. 1395. حقیقت و زیبایی با نگاهی به هرمنوتیک فلسفی گادامر، تهران: نقد فرهنگ.
ایگلتون، ت. 1380. پیش­درآمدی بر نظریه ادبی، ترجمه ع. مخبر. تهران: مرکز.
برنستاین، ر. ج. 1381. «منظومه هرمنوتیک: نظریه انتقادی و شالوده­شکنی». ترجمه ا. نوروزی. زیباشناخت، (7):  47-58.
پالمر، ر. 1384. علم  هرمنوتیک، ترجمه م.س. حنایی­کاشانی. تهران: هرمس.
پیترزما، ه. 1398. نظریه معرفت در پدیدارشناسی: هوسرل، هایدگر، مرلوپونتی، ترجمه ف. جابرالانصار. تهران: کرگدن. 
تایسن، ل. 1387. نظریه­های نقد ادبی معاصر، ترجمه م. حسین­زاده و ف. حسینی. تهران: نگاه امروز.
حقیقی، ش. 1379.  گذار از مدرنیته، تهران: آگه.
خاتمی، م. 1386. «دریدا و ساختارشکنی».  فصلنامه فلسفی، عرفانی و ادبی، 2(4 و 5): 213-223.
خبازی­کناری، م. 1394. سیر تکوین ساختار زدایانه مفاهیم دریدا، تهران: حکایت قلم نوین.
دریدا، ژ. 1381. «بنیاد عجیبی به نام ادبیات». ترجمه ب. شرف­الدین نور.، کتاب ماه ادبیات و فلسفه، (58): 41-38.
دریدا، ژ. 1390. درباره گراماتولوژی، ترجمه م.  پارسا، تهران: رخداد نو.
دریدا، ژ. 1396. نوشتار و تفاوت، ترجمه ع. رشیدیان. تهران: نی.
دویچر، پ. 1392.  چگونه دریدا بخوانیم، ترجمه م.  پارسا و م.ج. سیدی. تهران: رخداد نو.
رورتی، ر. 1397. جستارهایی درباره هایدگر، دریدا و دیگران، ترجمه م. نوری. تهران: شب بخیز.
سلدن، ر. و ویدوسون، پ. 1384. راهنمای نظریه­های ادبی معاصر، ترجمه ع. مخبر. تهران: طرح نو.
گادامر، ه. 1386. «زبان به‌مثابه میانجی تجربه هرمنوتیکی». هرمنوتیک مدرن؛ گزینه جستارها، ترجمه ب. احمدی و دیگران. تهران: مرکز. 201-236.
گروندن، ژ. 1395. هرمنوتیک، ترجمه م. ابوالقاسمی. تهران: ماهی.
نوریس، ک. 1380. شالوده شکنی، ترجمه پ. یزدان­جو. تهران: مرکز.
نیوتون، ک. م. 1373. «هرمنوتیک»، ترجمه ی. اباذری. فصلنامه ارغنون، 1(4): 183-202.
واعظی، ا. 1385. درآمدی بر هرمنوتیک، تهران: پژوهشگاه فرهنگ اندیشه اسلامی.
واینسهایمر، ج. 1381. هرمنوتیک فلسفی و نظریه ادبی، ترجمه م. علیا. تهران: ققنوس.
وبستر، ر. 1373. «ژاک دریدا و واسازی متن». ترجمه ع. بارانی. فصلنامه ارغنون، 1(4): 251-256.
ویس، ژ. 1397. واژه­نامه هایدگر، ترجمه ش. اولیایی. تهران: ققنوس.
ومک، پ. 1396. دیالوگ، ترجمه م. ثامنی. تهران: سینا.
هارلند، ر. 1388. ابرساخت­گرایی فلسفه ساختگرایی و پساساختگرایی، ترجمه ف. سجودی. تهران: تبلیغات اسلامی حوزه هنری.
هایدگر، م . 1386 . هستی و زمان، ترجمه س. جمادی. تهران: ققنوس.
هوی، د.ک. 1385. حلقه انتقادی، ترجمه‌ م. فرهاد­پور. تهران: روشنگران.
Derrida, J. 1995. Limited Inc, Trans. S. Weber and J. Mehlman. U.S.A: Northwestern University Press.
Derrida, J. 1981. Positions, trans. A. Bass. Chicago: University of Chicago Press.
Derrida, J. 1998. letter to a Japanese Friend in Derrida and Difference, Eds. D. wood and R. Bernasconi. England: North western university press.
Derrida, J, and Caputo, J.D. 2008. Deconstruction in a Nutshell, a Conversation with Jacques Derrida, New York: Fordham University Press.
Dostal, R. j. (Ed). 2002. The Cambridge Companion to gadamer, Cambridge: University Press.
Frank, M. 1998. “Limits of the Human Control of Language: Dialogue as the Place of Difference between Neostructuralism and Hermeneutics”. in Dialogue and Deconstruction: The Gadamer-Derrida Encounter, D.P. Michelfelder. & R. E. Palmer. Eds. State Unjversity of New York Press: 129-150.
Gadamer, H.G. 1976. Philosophycal Hermeneutics, Trans. D.E. Linge. Barkely University Press.
Gadamer, H.G. 2004. truth and method, Trans. J. weinsheimer and D.G. Marshall. London: Continuum Publishing GroP.
Lawlor, L. 2002. Derrida and Husserl, The Basic Problem of Phenomenology, Bloomington: Indiana UP.
Michelfelder, D.P. & Palmer, R.E. Eds. 1989. Dialogue and Deconstruction:  The Gadamer-Derrida Encounter, State Unjversity of New York Press.
Wolfreys, J. 2007. Derrida: A guid for the perplexed. London: Continuum Publishing GroP.